Centrum Badań Kosmicznych PAN

tel. (+48) 224-966-200
Menu

MXGS (misja ASIM / ISS)

ASIM/Columbus/ISS jest aparaturą ESA zaprojektowaną dla modułu Columbus Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). ASIM (Atmosphere-Space Interactions Monitor) ma na celu analizę zjawisk związanych z elektrodynamicznym sprzężeniem między górną atmosferą (mezosferą) i jonosferą (Transient Luminous Effects, TLE).

Jednym z dwóch instrumentów, które powstały w ramach tego projektu jest przyrząd naukowy nazwany MXGS (Miniature X-ray and Gamma-ray Sensor) zaprojektowany i zbudowany przez konsorcjum uniwersytetów w Bergen i Walencji we współpracy z CBK PAN.

2 kwietnia 2018 z Przylądku Canaveral wystartowała rakieta Falcon-9 zbudowana przez firmę SpaceX. Na jej pokładzie znajdował się MXGS. Zespół inżynierów z CBK PAN był odpowiedzialny za opracowanie kompletnego systemu zasilania przyrządu (wraz z programowanymi zasilaczami wysokiego napięcia wykorzystywanymi w bloku detektorów) oraz autonomicznego (opartego o układ FPGA) systemu monitoringu parametrów serwisowych (Housekeeping). Firma Creotech Instruments S.A., jako podwykonawca Centrum Badań Kosmicznych PAN, odpowiadała za montaż finalnych modeli (kwalifikacyjnego i lotnego) polskiego urządzenia, na które składało się ponad 30 bloków elektroniki spełniającej wyśrubowane wymagania kosmiczne.

W 2008 roku projekt znajdował się w fazie B – pierwsze dokumenty zawierające wymagania i specyfikacje zostały już opracowane przez konsorcjum MXGS i dostarczone do ESA do przeglądu SRR (Specification and Requirements Review).

W 2009 roku projekt przeszedł przez CDR (Critical Design Review) i rozpoczęły się prace nad modyfikacją systemu MXGS pod kątem zastosowania układów antykoincydencji w przyrządzie.

W 2010 roku zakończono etap B pierwszego prototypu bloku PSU budowanego w CBK. Prototyp został przetestowany na Uniwersytecie w Bergen. Została podpisana umowa z DTU Space w Kopenhadze pozwalająca na realizację polskiej części fazy C/D eksperymentu na podstawie finansowania w ramach programu PECS.

W 2011 powstały pierwsze modele inżynierskie wybranych bloków urządzenia.

W 2012 dostarczono do Hiszpanii model STM bloku DCDC instrumentu MXGS/ASIM/ISS. Ogłoszono pierwszy w Polsce przetarg na wykonanie w przemyśle modeli lotnych urządzenia (w tym przypadku EQM i FM bloku DCDC).

W 2013 zakończono projekt i wykonanie modelu EM bloku DCDC (blok zasilania) do przyrządu MXGS/ASIM/ISS. Dokonano jego testów i integracji z innymi podsystemami instrumentu. Cały rok trwała też współpraca CBK PAN oraz Creotech.

W 2014 przeprowadzono integrację modelu EM bloku DCDC z przyrządem MXGS. Rozpoczęła się faza produkcji modelu lotnego FM bloku DCDC w firmie przemysłowej Creotech. Równolegle został podpisany kontrakt między ESA, Creotech i CBK PAN na uruchomienie w Creotech certyfikowanej linii montażu dla kwalifikowanej elektroniki kosmicznej.

W 2015 w firmie Creotech został zbudowany model lotny FM bloku DCDC, który następnie przechodził serię testów w CBK PAN i laboratoriach Astrofein-Technic w Berlinie. Część przeprowadzonych prac była współfinansowana przez ESA.

W 2016 roku model lotny FM bloku DCDC instrumentu MXGS/ASIM/ISS został dostarczony do firmy Crisa w Hiszpanii, gdzie był zintegrowany z całym MXGS. Integracja i testy środowiskowe zakończyły się pomyślnie. Pod koniec 2016 instrument został przewieziony do CGS w Mediolanie i został zintegrowany z platformą ASIM CEPA.

W 2017 roku wszystkie prace związane z modułem ASIM koncentrowały się w Hiszpanii i Włoszech, gdzie odbywała się integracja i testy modułu lotnego MXGS FM i ASIM. Dostarczono całą dokumentację modeli lotnych przygotowanych do startu. W listopadzie 2017 aparatura została przewieziona do Kennedy Space Center, gdzie nastąpił ostatni etap oczekiwania na start.

The Atmosphere-Space Interactions Monitor (ASIM) aboard ISS was proposed for studying the high-altitude, thunderstorm-related optical emission from the stratosphere and mesosphere. One of the two main instruments in ASIM is the Miniature-X and Gamma-ray Sensor (MXGS) designed by the University of Bergen and University of Valencia in cooperation with Polish CBK PAN in Warsaw. The CBK PAN was responsible for designing and manufacturing the Power Supply Unit and its autonomous (FPGA based) Housekeeping System. ASIM has been successfully mounted on ISS in April 2018.

Przewiń do góry