Centrum Badań Kosmicznych PAN

tel. (+48) 224-966-200
Menu

Projekty

DAGGER : Modelowanie rozprzestrzeniania się magmy na Ziemi w porównaniu z Marsem

Region Tharsis na Marsie jest domem dla jednych z największych wulkanów w Układzie Słonecznym, a także długich, prostych dolin o stromych zboczach—niektóre z nich rozciągają się na setki kilometrów. Doliny te przypominają formacje występujące w pobliżu aktywnych wulkanów na Ziemi, gdzie gorąca, stopiona skała (magma) wypycha się z głębokiego wnętrza planety, rozrywając otaczające skały i czasem docierając do powierzchni w postaci erupcji. Gdy magma przemieszcza się ku górze w postaci długiej, wąskiej warstwy, może deformować i rozłamywać skały skorupy ziemskiej wzdłuż uskoków, co prowadzi do trzęsień ziemi i powstawania dolin na powierzchni.

Misja InSight NASA niedawno wykryła niewielkie „marsotrzęsienia” pod doliną Cerberus Fossae, co sugeruje, że skorupa Marsa nadal może się przemieszczać—lub nawet zawierać kieszenie stopionej magmy. Ponieważ nie możemy bezpośrednio badać wnętrza Marsa, używamy modeli komputerowych, aby zrozumieć, jak magma przemieszcza się pod powierzchnią. Wiele obecnych modeli jest jednak zbyt uproszczonych i nie uwzględnia, jak rzeczywiste skały pękają—co jest szczególnie istotne na Marsie, gdzie skorupa została rozbita przez miliony lat uderzeń meteorytów.

Projekt DAGGER opracowuje nowy, bardziej realistyczny model, aby badać, jak magma rozprzestrzenia się przez spękane skały zarówno na Ziemi, jak i na Marsie. Wykorzystując zdjęcia z dronów i dane z islandzkich systemów wulkanicznych—podobnych do tych na Marsie—zespół zbada, jak magma zachowuje się w różnych typach skał i przy różnej grawitacji. Pozwoli to lepiej zrozumieć, jak mogą powstawać marsotrzęsienia w miejscach takich jak Cerberus Fossae, i pogłębi wiedzę o aktywności wulkanicznej na obu planetach. Ostatecznie, DAGGER pomoże odpowiedzieć na pytanie, czy Mars nadal jest aktywny wulkanicznie, a także wesprze lepsze zrozumienie zagrożeń wulkanicznych na Ziemi.

Kierownik projektu: dr Sam Poppe
Zespół projektu: Amisha Baiju, dr Tegan Havard, prof dr hab Daniel Mège
Źródło finansowania: Narodowe Centrum Nauki
Okres realizacji
: 02.09.2024 – 31.08.2028

 

Przewiń do góry