Sukcesem zakończyły się testy polskiej aparatury badawczej, zainstalowanej na pokładzie chińskich sond kosmicznych misji Chang’E-4. Instrumenty zaprojektowali i wykonali naukowcy z Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk (CBK PAN). W ciągu najbliższego miesiąca próbniki zostaną wystrzelone w stronę Księżyca.
Głównym celem eksperymentu, w którym biorą udział Polacy, są radiowe obserwacje Wszechświata. Badaczy interesują zarówno najdalsze (i najstarsze) regiony Kosmosu, jak i najbliższe otoczenie Ziemi i innych ciał Układu Słonecznego. Pomiary zostaną wykonane z orbity Księżyca – lokalizacji, która gwarantuje najlepsze warunki dla obserwacji radiowych. Szczególnie cenne będą dane zebrane po tzw. „ciemnej stronie” Srebrnego Globu (stronie niewidocznej z Ziemi). Jest ona wolna od zakłóceń radiowych generowanych przez naszą cywilizację.
Przy konstruowaniu oprzyrządowania (analizatorów radiowych wraz z kompletem anten) Polacy współpracowali z naukowcami Narodowego Centrum Nauk Kosmicznych Chińskiej Akademii Nauk. Wspólny eksperyment to etap przygotowań przed przyszłą misją kosmiczną, w skład której ma wejść wiele, nawet kilkanaście małych satelitów. Taka konfiguracja umożliwi opracowanie mapy Wszechświata z okresu tzw. Wieków Ciemnych, czyli czasu, gdy Wszechświat był na tyle młody, że nie było jeszcze gwiazdy (w całym Kosmosie nie było światła).
Chińska misja Chang’E-4 jest przedsięwzięciem złożonym i obejmuje wystrzelenie kilku niezależnych sond kosmicznych. Jedna z nich wyląduje na powierzchni Księżyca i umieści na niej łazik. Druga będzie pełniła rolę stacji komunikacyjnej między Ziemią a Księżycem. Natomiast dwie ostatnie zajmą się badaniem otoczenia Księżyca, wokół którego będą orbitować. To właśnie na nich zainstalowane zostały instrumenty zbudowane w CBK PAN.
Polskie prace związane z misją Chang’E-4 realizowane są w ramach projektu „Discovering the Sky at Longest Wavelength-Pathfinder” (DSL-P). Współpracę Centrum Badań Kosmicznych PAN z partnerami z Chińskiej Akademii Nauk sfinansowało Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
+
Sonda Longjiang-2 została wystrzelona w kosmos 20 maja br. z chińskiego kosmodromu Xichang. Na swoim pokładzie niesie przyrząd do radiowych obserwacji Wszechświata wykonany wspólnie przez zespoły badawcze z Centrum Badań Kosmicznych PAN i Narodowego Centrum Badań Kosmicznych Chińskiej Akademii Nauk. Instrument składa się z zestawu anten oraz powiązanego z nim systemu elektroniki umożliwiających pomiar promieniowania radiowego. W czasie startu i pierwszych dni lotu anteny instrumentu były złożone – ich udane rozwinięcie nastąpiło 29 maja. Zakończone właśnie testy wykazały, że instrument działa poprawnie i osiągnął gotowość operacyjną. W ciągu najbliższych tygodni przeprowadzone zostaną niezbędne pomiary kalibracyjne, a po ich zakończeniu instrument rozpocznie regularne obserwacje naukowe.
Identyczny zestaw aparatury do obserwacji radiowych Polacy umieścili także na pokładzie próbnika Longjiang-1, który trafił w kosmos razem z Longjiang-2. Zgodnie z pierwotnym planem misji, obserwacje miały być wykonywane równocześnie przez parę sond. Niestety, wkrótce po starcie chińskie centrum kontroli misji bezpowrotnie utraciło łączność z Longjiang-1. Longjiang-2 kontynuował lot i zgodnie z planem wszedł na orbitę Księżyca 25 maja. Obecnie orbita ta ma kształt silnie wydłużonej elipsy (w przybliżeniu 350 x 13500 km), jednak z każdym dniem jest obniżana, by osiągnąć docelowe rozmiary 200 km x 9000 km.
Utrata Longjiang-1 uniemożliwi realizację niektórych zadań badawczych – wymagały one zsynchronizowanych obserwacji radiowych z obydwu sond. Dane zebrane przez jeden próbnik wciąż będą miały jednak bardzo wysoką wartość naukową, a to dlatego, że krążący wokół Księżyca Longjiang-2 będzie okresowo znajdowała się po jego tzw. „ciemnej stronie” (stronie niewidocznej z Ziemi). Lokalizacja ta jest wolna od zakłóceń radiowych generowanych przez naszą cywilizację, stwarza więc idealne warunki dla obserwacji na falach radiowych.
Polskie prace związane z misjami Longjiang-1 i Longjiang-2 realizowane są w ramach projektu „Discovering the Sky at Longest Wavelength-Pathfinder” (DSL-P). Współpracę Centrum Badań Kosmicznych PAN z partnerami z Chin sfinansowało Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
